Van 4 december 2021 t/m 16 januari 2022 is het Winter in het Nederlands Openluchtmuseum. De ijsbaan is terug op het entreeplein, dus er kan weer ouderwets worden geschaatst. Er is een sfeervolle wintermarkt voor (last-minute) kerstcadeaus, er vinden ambachtsdemonstraties plaats, er is volop straatleven en er zijn optredens van onder meer de Bronco Brothers en historische goochelaar Janse Heijn. In de spiksplinternieuwe locatie de Ambachtenwerkplaats staat zelf maken centraal; de bezoeker kan -onder begeleiding van een ambachtencoach- aan de slag met hout en verschillende technieken waaronder Staphorster stipwerk en zeefdrukken. Voor kinderen is er onder meer het Lichtjesfeest op het Kindererf, de Spelletjesschuur in Midlum en een heuse alternatieve Elfstedentocht.
Doe het zelf in de Ambachtenwerkplaats
Boren, gutsen, schaven, snijden, zeefdrukken, borduren, stippen en veel meer.
Nieuw deze Winter is de Ambachtenwerkplaats. Al meer dan honderd jaar zet het Openluchtmuseum zich in om de waarde van ambachten aan het publiek te tonen. In het museum zijn dagelijks onder meer molenaars, smeden, touwslagers, spinsters en wevers actief.
In de Ambachtenwerkplaats staan ambachtelijke vaardigheden centraal. Jong & oud kan zelf aan de slag met grove en fijne technieken, onder begeleiding van een ambachtencoach. Er zijn twee verschillende werkplaatsen, in de eerste ruimte kan de bezoeker werken met onder meer Staphorster stipwerk, zeefdrukken, stippen en borduren. In de tweede ruimte wordt gewerkt met hout. Afhankelijk van de beschikbare tijd en het aanwezige talent kan worden gewerkt aan bijvoorbeeld houtsnijwerk, het maken van een krukje, een kaarsenstandaard of een servettenhouder.
Expositie
In de Ambachtenwerkplaats is ook een expositie te zien, met films waar hedendaagse makers, te weten Edgar Boudens, Annemieke Koster, Esmé Hofman en Frank Jol, vertellen over hun ambacht en de relevantie en waarde van ambachten voor de samenleving van nu. Ambachten hebben de toekomst. Ambachtelijke werkplaatsen zijn broedplaatsen voor vernieuwing. Vaardige makers experimenteren met nieuwe technologie en verrijken hun gereedschapskist met digitale technieken. Ambachtsmensen zijn meesters in probleemoplossend denken en waardevol om te betrekken bij actuele uitdagingen rondom duurzaamheid en identiteit.
Bijzondere plafondschildering in ere hersteld
In de Ambachtenwerkplaats is voor het eerst sinds decennia ook weer de monumentale plafondschildering van Marinus (Rinus) van der Neut (1910-1999) uit de jaren 1950 in volle glorie te zien. Het kunstwerk, een verbeelding van de twaalf tekens van de dierenriem- is destijds tot stand gekomen door een opdracht van het toenmalige ministerie Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen.
De Ambachtenwerkplaats is gevestigd in het oude hoofdgebouw bij de voormalige entree aan de Schelmsestraat, naast de formele tuin.
Hoe werkt het?
Via de website is tijd te reserveren om deel te nemen aan een activiteit in de Ambachtenwerkplaats. Daarnaast is het ook mogelijk ter plekke een plaats te reserveren.
De realisering van de Ambachtenwerkplaats is mede mogelijk gemaakt door de VriendenLoterij en de Vrienden van het Nederlands Openluchtmuseum.
Overleven in de winter
Centraal thema in de locaties van het museumpark is Overleven in de winter, met verhalen uit het dagelijks leven tijdens winters van vroeger én nu. In het Blauwe loshoes is werk te zien dat vroeger specifiek in de winter werd gedaan: wol en vlasverwerking. Met vlas dat verbouwd en geoogst is in het museum. De Molukse barak vertelt het verhaal hoe Molukkers aankwamen in het koude, winterse Nederland (lees hier meer over 70 jaar Molukkers in Nederland).
Op de Scheepswerf start de bouw van een vissers jol. De vissers jol heeft zijn geschiedenis op Marken. De haringteelt op de Noordzee duurde van mei tot december. In de winter werd er met de jol rondom het eiland gevist. De vissers jol werd naast de botter en fuikenboot een bekend schiptype op het eiland Marken. De scheepsbouwers werken samen met o.a. de smeden.
Ook op tal van andere locaties worden winterse verhalen vertelt, over hoe men voor de komst van de moderne koelkast in de winter voedsel bewaarde (Varik), de invulling van het Sinterklaas- en Kerstfeest (Hoogmade), hoe daklozen beschutting zoeken (krotwoning, Westerstraat) en het zagen van hout (Paltrokmolen). In de bierbrouwerij wordt speciaal winterbier gebrouwen en de stroopkoker maakt ambachtelijke perenappelstroop met fruit van eigen bomen.
Activiteiten voor jonge bezoekers
Er zijn deze winter weer volop activiteiten voor jonge bezoekers. Er is onder meer een nostalgische draaimolen, een spelletjesschuur in Midlum, een lichtjesfeest op het Kindererf, een heus Witte wievenpad en een alternatieve Elfstedentocht naar het Hoge Noorden, waarmee stempels te verdienen zijn door elf opdrachten uit te voeren. Een volle stempelkaart levert na afloop een huldiging en een heus Elfstedentochtkruisje op!
Diverse rondleidingen
Tijdens Winter in het Openluchtmuseum zijn er diverse (gratis) instaprondleidingen. Iedere zaterdag en zondag en in de kerstvakantie zelfs dagelijks zijn er:
Groene rondleidingen
Tijdens deze wandelingen leer je, onder begeleiding van een gespecialiseerde groene rondleider, meer over de 44 hectare terrein van voormalig landgoed De Waterberg. De route voert onder meer langs 200 jaar oude sprengbronnen, stuwwallen die gevormd werden in de één na laatste ijstijd en een (voormalige) zandverstuiving die meer dan een kilometer lang is. Ook vertelt de rondleider over de botanische tuinen en de aanleg van de boerenerven rondom de boerderijen. De Groene rondleidingen duren één tot anderhalf uur en per wandeling kunnen er maximaal 8 personen mee. Iedere zaterdag en zondag en in de kerstvakantie iedere dag. Vertrek om 13.00 uur, verzamelen op het Entreeplein, vooraf aanmelden is niet nodig.
Winterrondleidingen
Hoe guur waren de winters van vroeger? Lag er echt ieder jaar een meter sneeuw? Kon je altijd schaatsen? De enthousiaste rondleiders nemen je mee door het museumpark, met allerlei wetenswaardigheden over de historische gebouwen en het leven van hun bewoners in wintertijd. Vertrek om 11.00 en 14.00 uur, verzamelen op het Entreeplein.
Horeca met een winters tintje
Naast de bekende horecalocaties als onder meer het Canoncafé, de Poffertjeskraam uit Epe, Herberg de Hanekamp en de ambachtelijke Frietbakkerij zijn er in het winterseizoen een aantal extra voorzieningen met een winters tintje. Op het Zaanse Plein staat een oliebollenkraam en er is koek & zopie bij de ijsbaan. Ook de reguliere kaart is aangepast met winterse lekkernijen als snert met rookworst, glühwein en warme chocolademelk.
Locatietheater op de deel van boerderij Beerta
“Te weinig om van te leven, teveel om te sterven.” Op de grote deel van boerderij Beerta is deze winter iedere dag locatietheater te zien. De voorstelling ‘De Schepping: bloed, zweet en blaren’ vertelt het verhaal van de enorme werkeloosheid op het Groningse platteland als gevolg van de crisis in de jaren 1920 en 1930 en het antwoord van de overheid daarop: werkverschaffing. Eén acteur vertolkt verschillende personages. De voorstelling is geïnspireerd door het boek ‘De hel van Jipsinghuizen’ van Cees Stolk. ‘De Schepping: bloed, zweet en blaren’ is vanaf 18 december dagelijks te zien om 12.00, 13.30 en 15.00 uur en duurt ongeveer 20 minuten.
Tentoonstelling ‘Makers in Beeld. Het ambacht van nu’ in de Wagenhal
Ambachtslieden, ook wel Makers genoemd, zijn meesters in probleemoplossend denken en waardevol om te betrekken bij actuele uitdagingen zoals bijvoorbeeld duurzaamheid. Veel Makers werken met natuurlijke en lokale materialen, met respect voor de omgeving. In de tentoonstelling ‘Makers in Beeld. Het ambacht van nu” in de Wagenhal krijgen hedendaagse ambachtslieden het woord; van traditionele ambachten als scheepstimmerman en klompenmaker tot maker van borstprotheses, kledingontwerper en hennakunstenaar.
‘Makers in Beeld’ gaat in op thema’s als innovatie, duurzaamheid en identiteit. Met hun handgemaakte en unieke producten vormen deze makers een tegenwicht op de hedendaagse wegwerpcultuur. Ambachten zijn niet iets van het verleden, ze zijn relevant voor nu en hebben toekomst. Klik hier voor meer informatie over deze tentoonstelling.
Deze tentoonstelling is mede tot stand gekomen in samenwerking met het Kennisinstituut voor Immaterieel Erfgoed Nederland, ArtEZ en Craft Council Netherlands.
Klik hier voor het volledige programma Winter in het Nederlands Openluchtmuseum
Openingstijden
In de weekenden en tijdens de kerstvakantieperiode (26 december 2021 t/m 9 januari) is het Nederlands Openluchtmuseum langer open dan normaal. Op Eerste Kerstdag (25 december) en Nieuwjaarsdag (1 januari) zijn ze gesloten. Op 24 en 31 december sluit het hele museum om 17.00 uur. Klik hier voor een volledig overzicht van de openingstijden tijdens Winter in het Nederlands Openluchtmuseum.
Coronamaatregelen
Om het museum te bezoeken is een coronatoegangsbewijs (QR code) verplicht. Deze wordt bij de entree gescand. Een mondkapje in het museumpark en de locaties is daardoor niet meer verplicht. Op sommige paden is eenrichtingsverkeer ingevoerd en er staan verspreid over het park zuilen met desinfectiemiddel. Door voldoende afstand te houden wordt gezorgd voor een gezellig en veilig bezoek.
Om het aantal bezoekers in goede banen te kunnen leiden en drukte aan de kassa te voorkomen wordt met klem aangeraden een (gratis) tijdslot te reserveren op de website.
In het openluchtmuseum is van alles te doen en te beleven. Lees hier hoe de geschiedenis er tot leven komt.
Foto’s: Mike Bink en Wim de Knegt
Heb jij tips?
Heb jij leuke tips of opmerkingen over dit bericht? Laat het ons weten.