Arnhem is als hoofdstad van provincie Gelderland nog steeds een bestuursstad van formaat. Maar in de late Middeleeuwen was Arnhem hoofdstad van een van de hoofdrolspelers in de Europese politiek: het hertogdom Gelre. Je vindt in Arnhem meerdere gebouwen die herinneren aan die tijd.
Burgemeester Marcouch heeft zijn werkkamer in het Duivelshuis; een stadskasteel uit de 16e eeuw. Iets verderop staat het Presikhaeffs Huys uit de 14e eeuw. Een prachtig T-vormig pand met aan drie zijden een trapgevel. Op de binnenplaats vind je een eeuwenoude stadspomp. Beide statige monumenten laten zien dat Arnhem ook in die tijd een stad van grote betekenis was. Aan het eind van de Middeleeuwen was Arnhem onderdeel van het hertogdom Gelre. Van de Zuiderzee tot aan Roermond en van Gorinchem tot Kleve: het hertogdom Gelre besloeg een behoorlijke oppervlakte.
Hof van Gelre
Tijdens de Gelderse Oorlog tussen hertog Karel van Gelre en de machtige keizer Karel V wist Karel van Gelre dat gebied aan het begin van de zestiende eeuw uit te breiden tot aan de Waddenzee. Hoewel het hertogdom officieel geen hoofdstad had, lag het bestuurlijk zwaartepunt in Arnhem. Aan de Markt in Arnhem lag het Hof van Gelre. Om die reden werd Arnhem tijdens de oorlog veroverd door Karel V. De verwachting was dat Karel van Gelre wel zou inbinden als de belangrijkste stad van zijn hertogdom in handen was van de vijand.
Duivelshuis
Dus niet. Veldheer Maarten van Rossum wist Arnhem met een truc te heroveren. Soldaten die verborgen waren in een korenwagen, werden de stad in gesmokkeld. Het heroveren van Arnhem was daarna, net als destijds in Troje, een koud kunstje. Maarten van Rossum was een briljante ridder die voor Karel van Gelre heel wat veldslagen wist te winnen. Van Rossum stond bekend als roofridder. Geld op? Geen probleem. Van Rossum plunderde gewoon Den Haag en de oorlog kon weer een jaartje vooruit. Van Rossum hield zelf ook voldoende geld over. Hij liet daarmee het imposante Duivelshuis bouwen, dat nu onderdeel is van het stadhuis van Arnhem. Het pand dankt zijn naam aan de standbeelden van duivels die je op het pand vindt.
Karel van Gelre
Na de dood van Karel van Gelre was het gedaan met de ambities van het hertogdom. Karel van Gelre ligt begraven in de Eusebius, waar je zijn praalgraf kunt bezoeken. De hoogtijdagen van het hertogdom waren definitief voorbij toen Gelre onderdeel werd van de Republiek der zeven Verenigde Nederlanden tijdens de tachtigjarige oorlog. Maar als de geschiedenis ietsjes anders gelopen was, hadden we nu niet in Nederland gewoond, maar in de Nedersaksische staat Gelre. Wat zou daar de hoofdstad van zijn geweest?
Kijk voor meer informatie op Arnhem, hoofdstad van Gelre.
Heb jij tips?
Heb jij leuke tips of opmerkingen over dit bericht? Laat het ons weten.
